Między XIII a XV wiekiem rumuńscy pasterze z Transylwanii zaczęli migrować i osiedlać się w Europie Środkowej, podążając za pasmem Karpat.
Część z tych rumuńskich pasterzy ostatecznie osiedliła się na ziemiach polskich, a konkretnie na obszarze zwanym Podhalem, gdzie zaczęli zamieszkiwać i przenikać się z rdzenną ludnością polską.
Ze względu na coś zwanego prawem wołoskim (egzonimem rumuńskim) lub rumuńskim, rumuńscy pasterze, których zaczęto nazywać „góralami”, cieszyli się pewnymi przywilejami, takimi jak
- Prawo do podróżowania i noszenia broni
- Wolność od poddaństwa
- Wyższy poziom autonomii
Z czasem Górale stali się odrębną od Rumunów grupą etniczną i zasymilowali się z narodem polskim, zachowali jednak w swoim stylu życia cechy, które do dziś przypominają wiele aspektów kultury rumuńskiej.
Źródło
https://x.com/daily_romania/status/1800866658527101264
Wołosi - czyli przede wszystkim Rumuni którzy kształtowali kulturę Podhala
Ciekawostki na temat Wołosów na Podhalu:
Pochodzenie i migracja:
- Wołosi, znani również jako Wlasi lub Valasi, byli ludnością pochodzenia romańskiego, która wywodziła się z Bałkanów.
- Na Podhale dotarli oni w XIV wieku, migrując przez Karpaty w poszukiwaniu lepszych pastwisk dla swoich owiec.
- Osiedlili się głównie w górskich dolinach Tatr i Beskidów, gdzie żyli w symbiozie z miejscową ludnością góralską.
Kultura i tradycje:
- Wołosi zachowali wiele swoich tradycji i zwyczajów, które wzbogaciły kulturę Podhala.
- Znani byli z kunsztu pasterskiego, hodowli owiec i produkcji owczych wyrobów, takich jak sery, bryndza i żętyca.
- Rozwinęli również bogatą kulturę muzyczną i taneczną, z charakterystycznymi instrumentami, takimi jak skrzypce i cymbały.
- Ich język, wołoski, wywarł wpływ na lokalny dialekt gwary góralskiej.
Wpływ na Podhale:
- Wołosi odegrali ważną rolę w kształtowaniu się specyfiki kulturowej Podhala.
- Ich osadnictwo przyczyniło się do rozwoju gospodarki regionu, szczególnie w dziedzinie pasterstwa i hodowli owiec.
- Wprowadzili również nowe techniki rolnicze i uprawy, takie jak uprawa owsa i jęczmienia.
- Ich kultura i tradycje stały się integralną częścią dziedzictwa Podhala i są nadal kultywowane do dziś.
Dodatkowe ciekawostki:
- Wołosi wyznawali prawosławie, co miało wpływ na religijną mozaikę Podhala.
- Budowali charakterystyczne drewniane kościoły łemkowskie, które wyróżniają się na tle typowej architektury sakralnej regionu.
- Wiele nazw miejscowości i szczytów górskich na Podhalu ma pochodzenie wołoskie.
- Do dziś na Podhalu można spotkać potomków Wołosów, którzy kultywują swoje tradycje i język.
Źródła:
Ja przed laty czytałem, że stroje i folklor naszym góralom uświetnili polscy artyści którzy przyjeżdżali w ich strony, bo się moda na te strony wśród inteligencji polskiej pojawiła.
OdpowiedzUsuń